Việc học tiếng Anh cũng giống như xây một căn nhà. Nếu như coi các cấu trúc ngữ pháp là phần móng và khung thì từ vựng sẽ là lớp bê tông chắc chắn giúp hoàn thiện toàn bộ căn nhà. Nói cách khác, kiến thức ngữ pháp giúp bạn sử dụng tiếng Anh đúng còn vốn từ vựng phong phú giúp bạn có thể diễn đạt ý tưởng dễ dàng, đa dạng và linh hoạt.
Tuy nhiên, việc phải học và ghi nhớ nhiều từ vựng thường khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và chán nản. Ngày qua ngày bạn cứ học, ghi chép, viết đi viết lại những từ vựng đó nhưng rồi tuần sau, tháng sau bạn lại quên mất nó. Vậy làm sao để có cách học từ vựng tiếng Anh thực sự hiệu quả? Làm thế nào để việc học từ vựng trở nên nhẹ nhàng và thú vị hơn? Hãy cùng tìm hiểu trọn bộ bí kíp cách học từ vựng tiếng Anh hiệu quả trong bài viết sau đây nhé!
1. Tầm quan trọng của từ vựng tiếng Anh
Trong giao tiếp, dù là khi bạn nói hay khi bạn viết, từ ngữ luôn là yếu tố quan trọng giúp truyền tải thông điệp của bạn tới mọi người. Việc sử dụng thành thạo, nhuần nhuyễn từ vựng sẽ giúp quá trình giao tiếp của bạn trở nên trôi chảy hơn. Người càng có vốn từ vựng phong phú thì cách giao tiếp càng trở nên linh hoạt và sinh động có thể ngữ pháp của bạn chưa thật hoàn chỉnh nhưng nếu có vốn từ vựng phong phú thì bạn vẫn có thể hiểu được nội dung câu chuyện của người đối diện. Ngược lại, bạn nắm rất chắc ngữ pháp mà vốn từ vựng lại quá hạn hẹp thì vẫn sẽ gặp khó khăn trong việc nắm bắt thông điệp từ mọi người.
Như vậy có thể nói, từ vựng là yếu tố quan trọng không chỉ trong giao tiếp mà còn giúp bạn phát triển các kỹ năng tiếng Anh khác. Phản xạ giao tiếp của bạn sẽ nhanh hơn khi không còn phải loay hoay lựa chọn từ ngữ. Kỹ năng đọc – viết của bạn cũng mượt mà hơn khi vốn từ vựng phong phú. Tất cả những điều đó góp phần thúc đẩy tinh thần cũng như giúp trình tiếng Anh của bạn được “thăng hạng”.
Tới lúc này nhiều bạn sẽ lại thắc mắc rằng vì sao bản thân luôn nỗ lực, chăm chỉ học từ vựng nhưng vẫn chưa đi tới đâu. Học trước, quên sau. Rất có thể là bạn đang học chưa đúng cách. Hãy thử tìm hiểu nguyên nhân và tìm ra phương cách học từ vựng tiếng Anh cho người mất gốc sao cho thật tốt nhé.
2. Vì sao chúng ta gặp khó khăn khi học từ vựng tiếng Anh?
Có nhiều lý do khác nhau “đưa” bạn tới tình cảnh gặp khó khăn trong quá trình học từ vựng. Việc hiểu rõ mình đang mắc “lỗi” ở đâu sẽ giúp bạn nhanh chóng sửa chữa và tìm ra cách học từ vựng tiếng Anh hiệu quả nhất cho bản thân.
2.1. Phương pháp học từ vựng tiếng Anh không khoa học
- Học từ vựng tiếng Anh không có tổ chức
Đây là lỗi nhiều bạn đang mắc phải. Các bạn học từ vựng nhưng không có thói quen tạo ra một hệ thống từ vựng riêng cho bản thân. Nhiều bạn thậm chí còn không có quyển sổ tay ghi chép những từ vựng đã học. Hãy bỏ ngay thói quen viết lên mọi thứ bạn có rồi sau đấy vứt hoặc quăng chúng vào góc nào không hay biết.
Bạn nên nhớ rằng, việc hệ thống từ vựng theo chủ đề hoặc loại từ là một cách làm khoa học. Cùng với đó thói quen ghi chép sẽ giúp từ vựng được in sâu hơn trong bộ nhớ của bạn. Vì vậy ngay bây giờ hãy chuẩn bị cho mình một cuốn sổ để bắt đầu lại thôi nào. Đây sẽ là cách học từ vựng tiếng Anh cho người mất gốc rất hiệu quả và hữu ích.
- Không sử dụng công nghệ để hỗ trợ quá trình học từ vựng tiếng Anh
Trong thời đại 4.0, khi công nghệ lên ngôi trong mọi lĩnh vực thì bạn lại lãng quên nó trong việc học tiếng Anh của mình. Thật đáng tiếc! Nếu những phương pháp học từ vựng theo lối truyền thống khiến bạn mệt mỏi và không hiệu quả. Hãy tạm gác nó lại và “sắm” ngay cho mình một ứng dụng công nghệ hỗ trợ cho quá trình học từ vựng tiếng Anh ngay thôi nào.
Có rất nhiều ứng dụng học từ vựng tiếng Anh miễn phí như: TFlat, Quizlet, Memrise, Bucha, Duolingo,… Không chỉ là những app học từ vựng tiếng Anh đơn thuần, mỗi ứng dụng sẽ mang tới cho bạn những trải nghiệm và phương cách học thú vị. Bạn cũng có thể tham khảo Top 25 phần mềm học tiếng Anh hiệu quả do FLYER giới thiệu để tìm kiếm ứng dụng phù hợp cho bản thân nhé.
- Chỉ quan tâm và liệt kê đến nghĩa của từ
Chúng ta chắc chẳng xa lạ gì với cách liệt kê từ vựng theo cách này:
- Car: xe ô tô
- School: trường học
- Hand: bàn tay
- ….
Đặc biệt nhiều bạn coi đây là cách học từ vựng tiếng Anh theo chủ đề quen thuộc. Tuy nhiên cách học này thường không mang lại hiệu quả cao. Hãy thay đổi cách học từ vựng tiếng Anh bằng việc gắn từ đó trong mối liên kết với các từ khác, hoặc với sự vật, hiện tượng cụ thể. Bằng hình thức đặt câu với từ mới học, bạn sẽ dễ dàng hình dung và ghi nhớ từ hơn rất nhiều.
- Học từ vựng tương tự nhau cùng một lúc
Nếu bạn vẫn nghĩ việc học cùng lúc những từ giống nhau sẽ giúp bạn dễ dàng ghi nhớ được nhiều từ hơn thì bạn đã nhầm. Thực tế lại hoàn toàn ngược lại với những gì bạn đang nghĩ. Cách học từ vựng tiếng Anh khi nhóm các từ giống nhau sẽ khiến bạn dễ bị nhầm lẫn giữa các từ. Vì vậy hãy tách những từ đó ra, học chúng vào những thời điểm khác nhau. Hãy nhớ đừng cố tạo ra mối liên hệ giữa chúng.
- Học từ vựng mà không đặt chúng vào ngữ cảnh
Hãy nhớ lại cách chúng ta học tiếng mẹ đẻ khi còn nhỏ nào. Mọi từ vựng luôn được gắn liền với một tình huống hay một sự vật cụ thể nào đó. Và chúng ta luôn nhớ mọi thứ thật dễ dàng. Vậy tại sao bạn không vận dụng cách học từ vựng tiếng Anh cho người mất gốc theo đúng như vậy. Hãy gắn mỗi từ vựng vào một ngữ cảnh nhất định. Mọi việc sẽ trở nên dễ dàng hơn nhiều.
2.2. Từ vựng tiếng Anh rất đa dạng
Không chỉ tiếng Việt mà từ vựng tiếng Anh cũng vô cùng đa dạng. Chính điều này gây ra trở ngại không hề nhỏ trong quá trình học từ vựng tiếng Anh.
Điển hình như việc cùng là một từ nhưng khi được sử dụng ở vị trí danh từ thì sẽ có nghĩa này, lúc ở vị trí tính từ hay động từ thì lại mang một nghĩa hoàn toàn khác.
“Novel” đâu chỉ có nghĩa là “tiểu thuyết”. Khi có vai trò là tính từ, “novel” có nghĩa là “mới lạ, khác thường”. Chẳng hạn như theo tờ The Guardian, họ gọi virus corona là “novel coronavirus”.
Bên cạnh đó, bạn sẽ gặp những từ có nghĩa gần gần giống nhau. Đây là những từ chúng ta rất dễ nhầm lẫn nếu không hiểu đúng bản chất và sắc thái nghĩa của chúng.
Ví dụ cùng được dịch sang tiếng Việt có nghĩa là “năng suất, có hiệu quả”, nhưng 2 tính từ “productive” – “efficient” lại không thể dùng thay thế nhau trong nhiều trường hợp. Cụ thể:
- “Productive” nhấn mạnh về sản phẩm của quá trình (theo Oxford Learner’s Dictionaries).
Ví dụ: “He had an amazingly productive five years in which he managed to write four novels”. Ở đây nhấn mạnh tới số lượng cuốn tiểu thuyết đã được hoàn thành.
- “Efficient” nhấn mạnh vào việc tối ưu, không lãng phí (theo Oxford Learner’s Dictionaries).
Ví dụ: “The new online banking system offers a convenient and efficient way to check your account”. Trong ví dụ này, ngụ ý hệ thống banking online giúp bạn kiểm tra tài khoản nhanh chóng, không tốn thời gian.
2.3. Từ vựng trong sách vở khác với ngữ cảnh thực tế
Ngôn ngữ luôn có sự vận động và phát triển. Vì vậy, từ vựng trong sách vở chỉ là những từ cốt lõi. Nếu chỉ “bê nguyên” những kiến thức sách vở ra thực tế trong nhiều tình huống bạn sẽ cảm thấy bối rối.
Chẳng hạn trong sách bên cạnh “Hello”, “Good morning”… bạn sẽ được dạy nói “How’re you?” khi gặp mặt. Nhưng thực tế đâu phải mọi người chỉ nói với nhau theo những cách đó. Sẽ có rất nhiều cách chào hỏi khác như: “Hey, how’s everything”, “How are you doing?”, “How’s it going….” Vì vậy cách học của một con “mọt sách” mãi mãi khiến bạn gặp khó trong giao tiếp thường ngày.
3. Cách học từ vựng tiếng Anh nhanh thuộc nhớ lâu
Đã biết nguyên nhân nhưng với bạn từ vựng trước mắt vẫn như “hai người xa lạ”. 10 cách học từ vựng tiếng Anh nhanh thuộc nhớ lâu sau đây chắc chắn sẽ giúp bạn thoát khỏi tình trạng đó.
3.1. Liên kết từ vựng với một cái gì đó có ý nghĩa với bản thân
Như ở phần trên đã chỉ ra rằng một trong những cách học tốt từ vựng tiếng Anh là gắn từ vựng vào hoàn cảnh cụ thể. Đặc biệt nếu tạo ra được mối liên hệ với bản thân thì bạn sẽ càng nhanh thuộc nhớ lâu những từ đó. Chẳng hạn bạn là người mê truyện tranh trinh thám thì chắc hẳn khi gắn liền cụm từ “detective Conan” bạn sẽ khó mà quên được nghĩa “nhà thám tử” của từ “detective”.
3.2. Học từ vựng qua các đoạn văn hoặc kịch bản
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, bộ não của chúng ta sẽ ghi nhớ từ vựng tốt hơn nếu đặt chúng trong đoạn văn nhỏ hoặc trong các cuộc hội thoại (kịch bản) cụ thể. Chính vì vậy, thay vì mải miết học hàng loạt những cách nói “xin chào” bạn hãy tạo nên những cuộc hội thoại ngắn như sau:
- Hello, how are you?
- I’m fine, thank you
3.3. Sử dụng giọng nói thầm trong bạn
Cách học từ vựng tiếng Anh kiểu này mới nghe tưởng lạ và phức tạp. Nhưng thực tế có khi chính bạn đã áp dụng mà không để ý đó. Sử dụng giọng nói thầm khi học tiếng Anh là cách bạn đọc thầm từ trong đầu và ghi nhớ sau khi nghe phát âm mẫu của từ đó. Cuối cùng khi âm thanh đã “đọng” lại, bạn mới đọc to từ vựng đó lên và có thể ghi âm để kiểm tra lại.
3.4. Hình dung từ hoặc cụm từ trông như thế nào
Cách học này khá hữu ích với những bạn có óc tưởng tượng phong phú. Bạn có thể phác họa lại hình ảnh ý nghĩa của từ vựng để tạo ra dấu ấn đặc biệt. Với cách học từ vựng tiếng Anh này, bạn cũng có thể mở rộng ra để học các từ đồng nghĩa hoặc các từ liên kết.
3.5. Dùng trí tưởng tượng để đơn giản hóa từ vựng (Mnemonics)
Mnemonics là một kỹ thuật để bạn xây dựng cách học từ vựng tiếng Anh nhanh thuộc nhớ lâu. Sử dụng cách này, bạn cần gắn từ mới vào những điều thân thuộc với mình. Có 3 cách để ghi nhớ từ vựng theo phương pháp Mnemonics đó là:
- Viết tắt và đặt câu (Acronyms and Acrostics)
- Gắn từ vựng vào các hoạt động, vị trí trong một địa điểm quen thuộc (Method of Loci)
- Phân nhóm thông tin (Chunking)
3.6. Lặp lại cách quãng
Việc bạn cứ lặp đi lặp lại từ vựng suốt một ngày chưa chắc đã mang lại hiệu quả bằng cách lặp lại cách quãng. Hãy cho não bạn khoảng thời gian trống để nghỉ và ghi nhớ từ mới đó. Chẳng hạn khi bạn học một từ mới vào buổi sáng, cuối giờ học đó bạn có thể xem lại. Tới tối trước khi đi ngủ, bạn có thể ôn tập lại bài học trong ngày. Tới hôm sau có thể sử dụng từ vựng đó. Tiếp đó hãy “tạm quên” trong vài ngày hãy mang ra xem lại. Cách này sẽ giúp bạn ghi nhớ từ vựng lâu hơn.
3.7. Đi sâu hơn vào từ gốc
Sau khi học ngôn ngữ một thời gian, bạn sẽ phát hiện ra rằng từ vựng nào cũng có “nguồn gốc” của nó bằng cách nhìn vào tiền tố hoặc hậu tố. Chính vì vậy trước khi tra từ điển, bạn hãy thử nhìn thật kỹ từ mới và đoán nghĩa của chính thông qua những đặc điểm nhận dạng kể trên.
Ví dụ:
– Hậu tố “-er” để chỉ người làm một nghề nào đó. Chẳng hạn như: “teacher” (giáo viên), “singer” (ca sĩ), “dancer” (vũ công)
– Tiền tố “multi-” có nghĩa là nhiều, đa. Chẳng hạn như “multicolor” (nhiều màu, sặc sỡ), “multimedia” (đa phương tiện)
3.8. Thử thách bản thân với trò chơi từ vựng
Trò chơi chính là một cách học từ vựng tiếng Anh thú vị mà hiệu quả dù bạn ở lứa tuổi nào. Bạn hẳn không thể quên trò chơi như “hangman” hoặc giải ô chữ phải không nào. Hãy giúp việc học từ vựng trở nên vui vẻ hơn bằng các trò chơi nhé.
3.9. Viết ra những từ vựng mới
Không gì giúp bạn nhớ lâu và nhớ chính xác từ vựng bằng cách trực tiếp viết lại từ đó ra giấy hoặc ghi vào sổ tay từ vựng.
3.10. Nói trong tình huống thực tế
Cách học từ vựng tiếng Anh nhanh thuộc nhớ lâu là gắn từ đó vào hoàn cảnh cụ thể. Vậy cho nên đừng để những từ ngữ kia “chết” mãi trong trang vở. Hãy để chúng “sống” cùng bạn qua những tình huống thực tế hàng ngày.
4. Cách học từ vựng tiếng Anh hiệu quả cho người mất gốc
Việc tìm ra cách học từ vựng tiếng Anh cho người mất gốc đôi khi không khó như bạn vẫn nghĩ. Nếu bạn chưa tin, hãy thử những phương cách sau xem sao nhé.
4.1. Đặt mục tiêu học từ vựng tiếng Anh rõ ràng
Nếu bạn đang trong tình trạng mất gốc tiếng Anh thì việc xây dựng mục tiêu rõ ràng là việc đầu tiên cần thực hiện. Từ vựng tiếng Anh là một khối lượng khổng lồ. Chẳng ai có thể ghi nhớ hết được hàng ngàn vạn từ như vậy. Do đó bạn cần biết mình muốn gì từ đó sẽ tìm ra cách học từ vựng tiếng Anh hiệu quả và tiết kiệm thời gian.
Để thực hiện được điều đó, bạn cần trả lời chính xác những câu hỏi sau:
- Bạn sẽ lựa chọn học từ vựng thuộc chủ đề nào?
- Bạn cần học bao nhiêu từ vựng? Mục tiêu số lượng từ vựng bạn cần đạt được trong từng ngày, từng tuần, từng tháng là bao nhiêu?
- Thời gian học của bạn trong bao lâu?
- Bạn sẽ lựa chọn cách học tiếng Anh nào cho mình?
4.2. Học từ vựng theo trình độ và phát triển dần lên
Đừng vội vàng khi học từ vựng bởi “dục tốc bất đạt”. Hãy cứ bắt đầu từ những gì đúng với năng lực và nâng cao dần lên. Nếu bạn bắt đầu với những từ vựng quá khó sẽ khiến bạn choáng ngợp. Khi bạn thấy khó sẽ dẫn tới chán nản và dễ bỏ cuộc. Vì vậy cách học từ vựng tiếng Anh cho người mất gốc chính là hãy bắt đầu từ căn bản, đúng với trình độ. Khi nền móng vững, bạn hoàn toàn có thể xây lên cao tiếp mà không phải lo lắng. Các bạn có thể tham khảo nguồn từ vựng hữu ích từ danh mục từ vựng Oxford 3000 (dành cho trình độ A1 – B2) và Oxford 5000 (dành cho trình độ B2 – C1) tại đây.
4.3. Thường xuyên đọc sách báo và xem video tiếng Anh
Vừa giải trí, vừa thu nạp thêm thông tin, kiến thức lại tăng vốn từ vựng tiếng Anh. Một mũi tên trúng ba đích, quá tuyệt phải không nào? Không những vậy, việc đọc sách báo và xem video còn giúp bạn đến gần hơn với từ ngữ thông dụng hàng ngày. Cũng như bạn có thể nâng cao kỹ năng nghe – nói của bản thân.
Một số trang tin tiếng Anh bạn có thể tham khảo như:
4.4. Học tiếng Anh qua bài hát
Âm nhạc luôn là ngôn ngữ diệu kỳ. Những giai điệu không chỉ xua tan căng thẳng trong quá trình học tập mà còn giúp bạn nâng cao vốn từ một cách “dễ đi vào lòng người” nhất.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về phương pháp học tiếng Anh qua bài hát để đạt hiệu quả tốt nhất nhé.
4.5. Học các dạng thức khác nhau của từ vựng
Trong tiếng Anh không khó để bạn gặp những dạng thức khác nhau của một từ. Chẳng hạn như với từ “friend” (bạn, người bạn) thì ta có thể có những dạng thức từ khác như:
– Tính từ “friendless” (không có bạn) hay “friendly” (thân ái, thân thiết)
– Danh từ “friendship” (tình hữu nghị, tình bạn)
4.6. Sử dụng bản đồ tư duy khi học từ vựng tiếng Anh
Sơ đồ tư duy (Mind-Map) là một cách học từ vựng tiếng Anh cho người mất gốc khá hiệu quả. Thông qua hiệu ứng về màu sắc, hình ảnh cùng cách xây dựng mối liên hệ giữa các từ vựng bạn sẽ nhanh chóng nắm bắt và ghi nhớ chúng. Nếu cách viết từ vựng thông thường khiến bạn buồn chán, hãy thử ngay phương pháp ghi chép thú vị này ngay thôi nào.
4.7. Dùng và áp dụng từ ngay sau khi học
Từ vựng chỉ thực sự trở nên quen thuộc khi được bạn nhắc tới liên tục. Chính vì vậy cách học từ vựng tiếng Anh cho người mất gốc là bắt đầu với những điều gần gũi nhất. Những chủ đề liên quan tới gia đình, công việc, trường học, cơ thể, sức khỏe, thời tiết,… sẽ là lựa chọn phù hợp dành cho bạn.
Hãy nhớ đừng học từ vựng một mình, hãy gắn vào những câu giao tiếp hàng ngày. Chỉ khi bạn áp dụng vào cuộc sống ngay sau khi học bạn mới nhớ lâu hơn được.
4.8. Tạo thói quen học từ vựng tiếng Anh mới mỗi ngày
Ôn luyện từ đã học là điều cần thiết nhưng việc học thêm từ mới cũng vô cùng quan trọng. Bạn cần mở rộng vốn từ vựng của mình bằng cách học thêm một lượng từ vựng mới cố định mỗi ngày. Hãy xây dựng cho mình thói quen tốt này. Tới một ngày bạn sẽ thấy hạnh phúc khi nhận ra bản thân đã “sở hữu” một lượng từ vựng không hề nhỏ.
4.9. Trang bị sẵn những tài nguyên học từ vựng tiếng Anh tốt
Quá trình học từ vựng tiếng Anh của bạn sẽ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn khi có nguồn tài nguyên tốt. Đó chính là những cuốn từ điển, những cuốn sách hoặc phần mềm học từ vựng uy tín. Bên cạnh đó bạn cũng có thể tạo cho mình một danh sách bài hát, phim, chương trình, gameshow yêu thích để có thể vừa đổi gió vừa học từ vựng. Giống như người thầy, những tài nguyên học từ vựng tiếng Anh tốt sẽ giúp việc tăng vốn từ của bạn hiệu quả và dễ dàng hơn.
4.10. Làm bài test thường xuyên để kiểm tra vốn từ vựng
Thường xuyên làm bài test để kiểm tra vốn từ vựng cũng là một cách học từ vựng tiếng Anh cho người mất gốc hiệu quả. Hiện nay có nhiều website và phần mềm giúp bạn làm điều này. Bạn có thể tham khảo các trang web như:
Như vậy có thể thấy có rất nhiều cách học từ vựng tiếng Anh khác nhau. Điều quan trọng là bạn cần biết mình muốn gì, trình độ mình đang ở đâu để tìm ra cách học phù hợp nhất.
Để giúp các con rèn luyện các kỹ năng tiếng Anh thật vui và có trọng tâm, mời thầy cô và phụ huynh tham khảo Phòng luyện thi ảo FLYER. Đăng ký tài khoản chỉ từ 490.000 VND để sử dụng kho hàng trăm đề thi tiếng Anh được FLYER biên soạn, cập nhật liên tục, với đồ họa hình ảnh cực kỳ bắt mắt cùng nhiều tính năng mô phỏng game hấp dẫn dành cho học sinh tiểu học.
