Dạy con đọc tiếng Anh không phải là một quá trình tự nhiên dễ dàng, mà nó đòi hỏi sự giảng dạy đúng đắn với nhiều kỹ năng và chiến lược khác nhau. Rất may là dạy trẻ học đọc tiếng Anh sẽ không phải là thử thách lớn nếu ba mẹ áp dụng 10 gợi ý trong bài viết dưới đây từ FLYER.
Mặc dù bản thân việc đọc là một quá trình phức tạp nhưng các bước thực hiện để xây dựng những kỹ năng này khá đơn giản và dễ hiểu. Để dạy trẻ cách đọc và biến nó thành một trải nghiệm tích cực và bổ ích, bạn hãy thử các chiến lược đơn giản và đã được kiểm chứng như sau:
1. Sử dụng các bài hát và bài đồng dao để xây dựng nhận thức về âm vị
Các bài hát và bài đồng dao dành cho trẻ em không chỉ mang lại nhiều niềm vui — vần điệu và nhịp điệu giúp trẻ nghe được âm thanh và âm tiết trong từ, mà còn giúp trẻ học được cách đọc. Một cách tốt để xây dựng nhận thức về ngữ âm (một trong những kỹ năng quan trọng nhất trong việc học đọc) là vỗ tay nhịp nhàng với nhau và đồng thanh đọc thuộc lòng các bài hát. Hoạt động vui tươi và gắn kết này là một cách tuyệt vời để trẻ phát triển ngầm các kỹ năng đọc viết, điều này sẽ giúp trẻ thành công trong việc đọc.
2. Làm thẻ từ đơn giản tại nhà
Cắt những tấm thẻ đơn giản và viết một từ có ba âm vào mỗi thẻ (ví dụ: ram, sat, pig, top, sun, pot, fin). Mời con bạn chọn một thẻ, sau đó cùng nhau đọc từ đó và giơ ba ngón tay lên. Bảo các con nói âm đầu tiên mà các con nghe được trong từ, sau đó là âm thứ hai và cuối cùng là âm thứ ba. Hoạt động đơn giản này đòi hỏi ít thời gian chuẩn bị và xây dựng ngữ âm và kỹ năng giải mã thiết yếu (giúp trẻ nhỏ học cách phát âm các từ). Nếu con bạn mới bắt đầu học các chữ cái trong bảng chữ cái, hãy tập trung vào âm thanh mà mỗi chữ cái tạo ra hơn là tên các chữ cái.
3. Thu hút con bạn trong môi trường có nhiều tranh ảnh
Tạo cơ hội hàng ngày để xây dựng kỹ năng đọc của con bạn bằng cách tạo ra một môi trường có nhiều tranh ảnh tại nhà. Việc nhìn thấy các từ in (trên áp phích, biểu đồ, sách, nhãn, v.v.) cho phép trẻ em nhìn và áp dụng các kết nối giữa âm thanh và ký hiệu chữ cái. Khi bạn cùng con đi ra ngoài, hãy chỉ ra các chữ cái trên áp phích, bảng quảng cáo và biển hiệu. Trong thời gian này, bạn có thể mô hình âm thanh các chữ cái để tạo thành từ. Tập trung vào chữ cái đầu tiên trong các từ. Hỏi con bạn “Chữ cái đó là âm gì?” “Từ nào khác bắt đầu bằng âm thanh đó?” “Từ nào ghép vần với từ đó?”
4. Chơi các trò chơi xếp chữ ở nhà hoặc trên ô tô
Tiếp tục các bước phía trên, bằng cách giới thiệu các trò chơi chữ đơn giản một cách thường xuyên. Tập trung vào việc chơi các trò chơi khuyến khích con bạn lắng nghe, xác định và vận dụng các âm thanh trong từ. Ví dụ: bắt đầu bằng cách đặt những câu hỏi như “Âm thanh của từ ____ bắt đầu với chữ gì?” “Âm thanh của từ ____ kết thúc với chữ gì?” “Những từ nào bắt đầu bằng âm ____? ” và “Từ nào có vần với _____? ”.
5. Hiểu các kỹ năng cốt lõi liên quan đến việc dạy trẻ đọc
Điều quan trọng cần nhớ là học đọc bao gồm nhiều kỹ năng khác nhau. Có năm thành phần thiết yếu của việc đọc. Đây là những kỹ năng mà tất cả trẻ em cần để học cách đọc thành công. Nói tóm lại, những yếu tố này bao gồm:
- Nhận thức âm vị – khả năng nghe và vận dụng các âm thanh khác nhau trong từ ngữ
- Ngữ âm – nhận diện mối liên hệ giữa chữ cái và những âm thanh chúng tạo nên
- Từ vựng – hiểu được ý nghĩa của từ ngữ, định nghĩa của chúng, và bối cảnh chúng được sử dụng
- Đọc hiểu – hiểu ý nghĩa của văn bản, cả trong sách truyện và sách thông tin
- Lưu loát – khả năng đọc to với tốc độ, sự hiểu biết và độ chính xác
6. Trò chơi với nam châm chữ cái
Các nguyên âm giữa có thể khó đối với một số trẻ, đó là lý do tại sao hoạt động này có thể sẽ trở nên hữu ích. Chuẩn bị nam châm chữ cái trên tủ lạnh và kéo các nguyên âm sang một bên (a, e, i, o, u). Nói một từ có cấu trúc 3 phần: phụ âm, nguyên âm và phụ âm ví dụ như ‘cat’, và yêu cầu con bạn đánh vần từ đó bằng cách sử dụng nam châm. Để giúp tụi nhỏ, bạn hãy nói to từng nguyên âm (/ayh/, /eh/, /ih/, /awe/, /uh/) trong khi chỉ vào chữ cái và hỏi con bạn phát ra âm nào giống với âm giữa .
7. Khai thác sức mạnh của công nghệ để duy trì động lực học tập cho con
Học đọc phải là một quá trình thú vị để giúp trẻ có động lực tiến bộ. Đôi khi một đứa trẻ có thể tràn đầy hứng thú và háo hức học hỏi ngay từ đầu, nhưng khi đạt tới ngưỡng nhất định, trẻ sẽ không tiếp thu được nữa và sinh ra chán nản, không muốn học. Là cha mẹ, khi này bạn sẽ nhận ra rằng mình nên cùng con bắt đầu lại và hiểu rõ vấn đề nằm ở chỗ nào để giải quyết giúp trẻ không cảm thấy thất vọng.
Chẳng hạn như ứng dụng ABC Reading Eggs sử dụng các bài học theo nhịp độ riêng phù hợp với khả năng của từng trẻ. Trẻ em thường xuyên được khen thưởng khi hoàn thành các hoạt động và đạt được cấp độ mới, điều này giúp chúng có động lực để đi đúng hướng. Cha mẹ cũng có thể xem báo cáo tiến độ ngay tức thì để biết các kỹ năng của trẻ đang được cải thiện như thế nào.
8. Đọc cùng nhau hàng ngày và đặt câu hỏi về cuốn sách
Rất nhiều người không nhận ra rằng có bao nhiêu kỹ năng có thể học được thông qua hành động đơn giản là đọc cho trẻ nghe. Bạn không chỉ chỉ cho con cách phát âm các từ, bạn còn xây dựng các kỹ năng như hiểu vấn đề chính, phát triển vốn từ vựng của con và cho phép con nghe âm thanh của một người đọc thông thạo. Hơn hết, việc đọc sách thường xuyên giúp con bạn phát triển niềm yêu thích đọc sách, đó là cách tốt nhất để giúp con bạn thành công trong việc đọc sách.
Tăng cường kỹ năng hiểu văn bản của con bằng cách đặt câu hỏi trong khi đọc. Đối với trẻ nhỏ hơn, hãy khuyến khích chúng để ý vào các bức tranh (ví dụ: “Con có thấy chiếc thuyền không? Con mèo màu gì?”). Đối với trẻ lớn hơn, hãy đặt câu hỏi về những gì bạn vừa đọc, chẳng hạn như “Tại sao con nghĩ chú chim nhỏ sợ hãi?” “Sophie nhận ra mình có sức mạnh đặc biệt khi nào?”
9. Chơi trò chơi để ghi nhớ các từ nhìn có tần suất cao mỗi ngày
Sight words là những từ vựng Tiếng Anh thông dụng, đơn giản trẻ có thể ghi nhớ bằng mắt, tự động đọc là hiểu mà không cần phải đánh vần. Các từ thông dụng với tần suất cao là những từ xuất hiện rất thường xuyên trong việc đọc và viết (ví dụ you, I, we, am, had, and, to, the, have, they, where, was, does).
Chiến lược để học các từ thông dụng đó là “Nhìn từ nào phát âm từ đó”. Học cách xác định và đọc sight words là điều cần thiết để trẻ nhỏ biết đọc thông thạo. Hầu hết trẻ em sẽ có thể học một vài thông dụng khi được bốn tuổi (ví dụ: is, it, my, me, no, see, and we) và khoảng 20 từ thường gặp vào cuối năm đi học đầu tiên.
10. Hãy kiên nhẫn; cách tốt nhất để dạy trẻ em đọc là dạy trẻ một cách vui vẻ!
Mỗi đứa trẻ đều học theo tốc độ của riêng mình, vì vậy hãy luôn nhớ điều quan trọng nhất mà bạn có thể làm là khiến nó trở nên thú vị. Bằng cách đọc sách thường xuyên, kết hợp mọi thứ với các hoạt động bạn chọn và thỉnh thoảng để con bạn tự lấy sách của chúng, bạn sẽ sớm nuôi dưỡng niềm yêu thích đọc sách và cho chúng cơ hội tốt nhất để đọc thành công ngay lập tức.
Mời phụ huynh tham khảo phòng luyện thi ảo TOEFL của FLYER tại đây với lượng đề thi được biên soạn cập nhật liên tục: https://flyer.vn/
