Microlearning là gì? 8 cách ứng dụng Học tập chia nhỏ vào giảng dạy hiệu quả nhất

Trong thời đại số hóa, việc áp dụng những phương pháp học tập mới và hiệu quả là một ưu tiên quan trọng đối với ngành giáo dục. Một trong những khái niệm đang thu hút sự quan tâm trong lĩnh vực giảng dạy là Microlearning (Học tập chia nhỏ). Trong bài viết này, mời quý thầy cô cùng FLYER tìm hiểu Microlearning là gì và những vấn đề xoay quanh hình thức học tập chia nhỏ, cũng như cách ứng dụng phương pháp này vào quá trình giảng dạy sao cho hiệu quả.

1. Microlearning (Học tập chia nhỏ) là gì

Microlearning (học tập chia nhỏ) là một phương pháp giáo dục phân chia nội dung học tập thành các đơn vị kiến thức nhỏ hơn. Việc chia nhỏ nội dung học nhằm mục đích chuyển đổi các khái niệm phức tạp thành các đơn vị kiến thức dễ hiểu và dễ tiếp thu. Nhờ vậy, mức độ hiểu bài của học sinh được tăng lên, vì mỗi phần nội dung tập trung vào một khái niệm hoặc kỹ năng cụ thể. Ngày nay, Microlearning được ứng dụng kết hợp với các nền tảng số hoá để gia tăng hiệu quả giảng dạy. Bài viết dưới đây sẽ tập trung vào khái niệm Microlearning trong bối cảnh công nghệ số hiện nay. 

Microlearning kết hợp nền tảng số hoá có thể bổ sung, nhưng không thể thay thế, cho các phương pháp khác trong giáo dục truyền thống. Phương pháp này khá hữu ích với một số mục tiêu học tập cụ thể như củng cố các kỹ năng riêng lẻ. Đặc biệt, những nội dung số như: Video, hình ảnh minh hoạ, podcast,… cũng dễ dàng tiếp cận với học sinh khi việc sử dụng máy tính bảng trong lớp học ngày này đã trở nên phổ biến hơn so với trước kia. 

Vậy nội dung phải ngắn đến đâu mới được coi là Microlearning? Có nhiều lý thuyết đề cập đến thời lượng của nội dung Microlearning từ 3 đến 20 phút. Tuy nhiên, nội dung này không có quy định cụ thể về thời lượng, mà tập trung vào từng khái niệm và phụ thuộc vào kiến thức được học.

2. Lợi ích của Microlearning (Học tập chia nhỏ) 

Microlearning (Học tập chia nhỏ) đã trở thành một xu hướng quan trọng trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo ngày nay. Khả năng phân chia kiến thức thành các phần nhỏ hơn đã giúp Microlearning đem lại nhiều lợi ích mà trước kia khó có thể đạt được qua các phương pháp giảng dạy truyền thống. Sau đây, mời quý thầy cô cùng xem qua một số lợi ích tiêu biểu của Microlearning để hiểu rõ hơn tại sao phương pháp này lại thu hút sự quan tâm của nhiều giáo viên từ khắp nơi trên thế giới.

2.1. Linh hoạt, dễ tiếp cận

Microlearning mang tính linh hoạt cao, cho phép học sinh học tập theo lịch trình riêng của các em. Với các đơn vị kiến thức nhỏ gọn, các bạn học sinh giờ đây có thể dễ dàng tiếp cận với nội dung bài học bất cứ khi nào và ở bất kỳ đâu có kết nối Internet. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập không bị ràng buộc bởi thời gian và không gian.

2.2. Tiết kiệm thời gian

Với các đơn vị kiến thức nhỏ, việc học giờ đây không đòi hỏi nhiều thời gian liên tục để hiểu một bài học cụ thể. Học sinh có thể dễ dàng tận dụng các khoảng thời gian ngắn trong ngày, chẳng hạn như trong khi chờ đợi xe bus, lúc ngồi trên phương tiện công cộng hoặc giữa các giờ giải lao. Điều này giúp các em học hiệu quả mà không phải dành hàng giờ liên tục cho học tập.

2.3. Lấy người học làm trung tâm

Phương pháp học này đặt người học làm trung tâm của quá trình giảng dạy. Các em có khả năng tùy chỉnh, kiểm soát quá trình học tập theo nhu cầu và mục tiêu cá nhân. Điều này tạo điều kiện cho việc học trở nên cá nhân hóa, phù hợp hơn với sở thích và năng lực của từng học sinh.

2.4. Giữ chân người học

Ở phương pháp học truyền thống, các em dễ bị chán nản, mệt mỏi với những giờ học căng thẳng và khối lượng kiến thức khổng lồ. Với việc cung cấp nội dung học tập theo từng phần nhỏ của Microlearning, học sinh dễ dàng hoàn thành các đơn vị kiến thức và có cảm giác thành tựu liên tục. Nhờ đó, các em được khuyến khích hoàn thành khóa học một cách hiệu quả.

2.5. Tăng khả năng ghi nhớ kiến thức

Với sự kết hợp của Microlearning và công nghệ số hóa, học sinh có thể dễ dàng xem lại bài học để nắm rõ hơn hoặc ôn tập lại kiến thức khi cần. Theo nghiên cứu, việc xem lại bài học thường xuyên giúp tăng khả năng ghi nhớ kiến thức tốt hơn. Ngoài ra, bởi các đơn vị bài học khá nhỏ và linh hoạt, người học cũng dễ dàng lập kế hoạch ôn tập phù hợp với bản thân mình.

2.6. Tăng sự hứng thú trong học tập

Microlearning mang lại trải nghiệm học tập thú vị hơn cho học sinh. Với các đơn vị kiến thức ngắn gọn, việc học trở nên hấp dẫn hơn với lứa tuổi học sinh, tương tự việc sử dụng các ứng dụng xã hội trên điện thoại thông minh. Với phương pháp học tập chia nhỏ, việc học không còn đơn điệu, cứng nhắc, mà trở nên thú vị và kích thích sự tò mò của người học.

2.7. Tăng khả năng tự học

Phương pháp học tập chia nhỏ khuyến khích khả năng tự học và tự nghiên cứu thêm từ người học. Bằng việc cung cấp nội dung dễ tiếp cận và quản lý, học sinh có khả năng tự xây dựng lộ trình học tập riêng của các em và tìm hiểu sâu hơn về các chủ đề mà các em quan tâm.

2.8. Tiết kiệm chi phí và nguồn lực cho nhà trường, giáo viên

Microlearning thường có chi phí sản xuất thấp hơn so với các khóa học truyền thống. Việc tạo ra và duy trì các đơn vị kiến thức nhỏ đòi hỏi ít tài nguyên và thời gian hơn. Nhờ đó, các tổ chức giáo dục có thể tiết kiệm chi phí và tài nguyên trong quá trình triển khai khóa học.

3. Thách thức, hạn chế của Microlearning (Học tập chia nhỏ)

Microlearning (Học tập chia nhỏ) mang lại nhiều lợi ích rõ rệt, song  cũng đối diện với một số thách thức nếu không được áp dụng đúng nơi, đúng lúc. Một trong những hạn chế lớn nhất của phương pháp này là không phù hợp khi học các khái niệm phức tạp, chuyên sâu. 

Microlearning (Học tập chia nhỏ) chia kiến thức thành các đơn vị bài học nhỏ, vì vậy thường không cung cấp đủ thời gian để thảo luận và nghiên cứu các khái niệm phức tạp. Bên cạnh đó, các khái niệm này cũng thường liên quan chặt chẽ với nhau. Việc chia chúng thành các đơn vị bài học nhỏ có thể làm mất sự liên kết giữa các nội dung, từ đó học sinh có thể gặp nhiều khó khăn hơn trong học tập.

Một khóa học ngắn có thể sử dụng Microlearning để đưa ra cái nhìn tổng quan về một chủ đề. Tuy nhiên, việc nắm vững các khái niệm phức tạp lại cần nhiều thời gian và kiên nhẫn hơn.

4. 7 bước ứng dụng Microlearning (Học tập chia nhỏ) vào lớp học

Để ứng dụng Microlearning (Học tập chia nhỏ) vào lớp học một cách hiệu quả, thầy cô có thể tham khảo 7 bước sau:

5. Một số cách ứng dụng Microlearning (Học tập chia nhỏ) hiệu quả nhất

Ứng dụng Microlearning hiệu quả sẽ giúp học sinh tiếp cận thông tin chính xác, thu thập kiến thức một cách nhanh chóng và dễ dàng áp dụng chúng trong thực tế. Dưới đây là một số cách cụ thể mà quý thầy cô có thể tham khảo:

5.1. Kiểm tra mức độ phù hợp với chủ đề giảng dạy

Quá trình kiểm tra độ phù hợp với chủ đề giảng dạy rất quan trọng trước khi triển khai Microlearning. Những yếu tố cần xem xét bao gồm:

• Xác định mức độ phức tạp của chủ đề.
• Xác định mục tiêu cụ thể của khóa học hoặc bài giảng. 
• Đánh giá sự tập trung và khả năng tiếp thu của người học. 
• Xác định xem liệu chủ đề có thể được chia thành các phần nhỏ, ngắn gọn để phù hợp với phong cách Microlearning hay không.

Nếu chủ đề học phù hợp với các yếu tố này, Microlearning có thể là một phương pháp giảng dạy hiệu quả để thầy cô áp dụng. Tuy nhiên, nếu chủ đề quá phức tạp hoặc yêu cầu thời gian học tập lâu dài, thầy cô có thể cần xem xét các phương pháp giảng dạy khác.

5.2. Giảm tải nội dung không cần thiết

Khi áp dụng Microlearning (Học tập chia nhỏ), giáo viên không chỉ sao chép toàn bộ nội dung trong tài liệu giảng dạy thông thường vào bài giảng mà cần điều chỉnh nội dung sao cho ngắn gọn và tập trung vào những kiến thức cần thiết. 

Nếu bài giảng của thầy cô quá dài và chứa quá nhiều chi tiết không liên quan, học sinh có thể cảm thấy chán nản. Độ dài lý tưởng của một bài học Microlearning dành cho học sinh là 2-5 phút – đủ để thầy cô truyền đạt những kiến thức chính một cách nhanh chóng mà không gây nhàm chán cho các em. 

5.3. Sử dụng video làm tài liệu giảng dạy

Học sinh có khả năng ghi nhớ thông tin được trình bày dưới dạng video hiệu quả hơn tới 95%. Thầy cô nên tận dụng video Microlearning để thể hiện các tình huống thực tế gần gũi với các em học sinh. Nội dung đa phương tiện này này cũng giống với các video ngắn  quen thuộc với học sinh trên mạng xã hội.

5.4. Kết hợp Gamification

Gamification tạo ra một môi trường học tập thú vị, khuyến khích người học tham gia và hoàn thành khóa học Microlearning (Học tập chia nhỏ) một cách hiệu quả.​​ Dưới đây là cách thầy cô có thể Gamification vào giảng dạy:

• Xây dựng hệ thống điểm số: Tạo một hệ thống điểm số cho các hoạt động trong khóa học Microlearning. 
• Tạo bảng xếp hạng dựa trên điểm số cá nhân: Việc này thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh giữa các bạn trong lớp, tạo động lực cho học sinh hoàn thành nhiệm vụ học tập.
• Sử dụng hệ thống cấp độ và thăng cấp: Thúc đẩy học sinh “chinh phục” bài học. Khi học sinh đạt được một mức độ cụ thể, các em có thể được thăng cấp và có quyền truy cập vào nội dung mới.
• Tạo các nhiệm vụ và thử thách để học sinh hoàn thành chúng. Đó có thể là giải đố, chinh phục trò chơi hoặc tham gia vào các hoạt động thú vị khác.
• Cung cấp phần thưởng hoặc khen ngợi cho học sinh khi các em đạt được một số mục tiêu hoặc hoàn thành các nhiệm vụ cụ thể.
• Sử dụng nhân vật mô phỏng cố vấn học tập đóng vai trò hỗ trợ, hướng dẫn cho học sinh trong quá trình học.

5.5. Thân thiện với người học

Khi thiết kế các bài giảng Microlearning (Học tập chia nhỏ) trên nền tảng số, thầy cô nên nghĩ về cách học sinh sử dụng thiết bị di động để học tập nhằm trình bày nội dung kiến thức sao cho thân thiện với các em. Xây dựng bài học dựa trên những hành vi quen thuộc và trực quan giúp học sinh không cần phải lo lắng về việc học cách sử dụng công cụ học tập mới. Từ đó các em có thể tập trung hoàn toàn vào nội dung đào tạo của thầy cô.

5.6. Cung cấp quyền truy cập liền mạch

92% người dùng quên thông tin đăng nhập của mình sẽ rời khỏi trang web một cách nhanh chóng (theo một cuộc thăm dò của Blue Research). Đó là lý do tại sao thầy cô cần loại bỏ bất kỳ sự cản trở nào ảnh hưởng đến quá trình truy cập vào bài giảng. Đây là việc cần thiết, nhằm giúp học sinh hoàn thành hiệu quả các khoá Microlearning (Học tập chia nhỏ).

5.7. Khuyến khích học tập liên tục

Để tối đa hóa hiệu quả của các khoá học Microlearning (Học tập chia nhỏ), thầy cô cần tạo thói quen học hỏi liên tục cho học sinh bằng cách:

• Khuyến khích học sinh lên kế hoạch học tập theo lịch trình, dành một khoảng thời gian cố định hàng ngày hoặc hàng tuần để học.
• Sử dụng hệ thống thông báo hoặc email để gửi nhắc nhở đến phụ huynh và học sinh về các khóa học, bài học hoặc nhiệm vụ mới.
• Khuyến khích học sinh tham gia vào các diễn đàn hoặc nhóm học tập – nơi các em có thể chia sẻ và lắng nghe kiến thức, kinh nghiệm học lẫn nhau, qua đó gia tăng động lực học tập ở học sinh. 
• Cung cấp các công cụ để học sinh có thể tự theo dõi tiến trình học tập của mình, như bảng điểm, hệ thống theo dõi cá nhân,…
• Thường xuyên đề xuất các khóa học hoặc tài liệu mới liên quan đến những nội dung học sinh đã học để bổ trợ cho các kiến thức được học trong bài giảng Microlearning.

5.8. Đánh giá tiến trình

Các bài kiểm tra ngắn sau mỗi đơn vị bài học Microlearning (Học tập chia nhỏ) nhằm đánh giá kiến thức của học sinh có thể giúp tối đa hóa hiệu quả của phương pháp này. Một số dạng bài kiểm tra, hoạt động mà thầy cô có thể dùng để đánh giá tiến trình khi sử dụng Microlearning bao gồm:

6. Điểm khác biệt giữa kỹ thuật Scaffolding và phương pháp Microlearning

Kỹ thuật Scaffolding và phương pháp Microlearning (Học tập chia nhỏ) thường bị nhầm lẫn với nhau, bởi 2 khái niệm này đều liên quan việc hỗ trợ học sinh tiếp cận và nâng cao kiến thức “dần dần” theo thời gian. Tuy nhiên, nếu đi vào phân tích sâu hơn, Scaffolding và Microlearning có sự khác biệt rõ rệt cả về cách tiếp cận và triển khai. Mời quý thầy cô cùng tìm hiểu những điểm khác biệt này qua bảng sau:

Nhìn chung, sự khác biệt chính giữa hai phương pháp này nằm ở quy trình học tập và mức độ hỗ trợ. Scaffolding tập trung vào việc giáo viên hỗ trợ và hướng dẫn học sinh trong quá trình học tập, trong khi Microlearning (Học tập chia nhỏ) cung cấp nội dung ngắn gọn và tập trung hơn vào sự tự học của học sinh. Cả hai phương pháp đều có vai trò quan trọng trong giáo dục, nhưng lại được áp dụng ở ngữ cảnh khác nhau và có mục tiêu khác nhau.

7. Tổng kết

Bằng việc cung cấp kiến thức theo những đơn vị bài học nhỏ và dễ tiếp cận, Microlearning (Học tập chia nhỏ) giúp tối ưu hóa quá trình học tập và cải thiện hiệu suất học tập của học sinh. FLYER hi vọng rằng bài viết này có thể giúp thầy cô hiểu rõ hơn về khái niệm Microlearning (Học tập chia nhỏ) và cách áp dụng hiệu quả phương pháp này trong giảng dạy. 

Xem thêm:

• 10 trò chơi dạy ngữ pháp tiếng Anh hiệu quả và hấp dẫn – “Say bye” với những giờ học ngữ pháp khô khan!
• Kỷ nguyên AI Edtech: Công nghệ trí tuệ nhân tạo đang thay đổi nền giáo dục Việt Nam như thế nào?
• Phương pháp học cá nhân hoá (Personalized learning) là gì? 4 mô hình học cá nhân hoá được ưa chuộng trên thế giới