Trong thời đại số hóa và tiến bộ công nghệ như ngày nay, việc học tập đang được chuyển hướng với các tiêu chuẩn cố định dần bị loại bỏ. Đi kèm với những thay đổi này là xu hướng học cá nhân hóa (personalized learning) cũng ngày càng trở nên phổ biến. Vậy học cá nhân hoá (personalized learning) là gì và tại sao phương pháp học này lại có sức hút lớn đối với nền giáo dục hiện đại đến vậy? Hãy cùng FLYER khám phá qua bài viết này bạn nhé!
1. Học cá nhân hoá (Personalized learning) là gì?
Để hiểu rõ phương pháp học cá nhân hoá (personalized learning) là gì, mời bạn xem qua về khái niệm, mục tiêu của phương pháp học này. Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa người dạy và người học trong phương pháp học cá nhân hoá cũng cần được làm rõ để bạn hiểu rõ hơn về phương pháp.
1.1. Khái niệm
Học cá nhân hoá (Personalized learning) là phương pháp giáo dục hiện đại, khác biệt hoàn toàn so với các lớp học truyền thống. Trong đó quá trình học tập được tùy chỉnh để đáp ứng nhu cầu riêng biệt của từng người. Thay vì áp dụng một phương pháp giảng dạy đồng nhất cho tất cả các đối tượng, phương pháp học cá nhân hoá tập trung vào việc tối ưu hóa quá trình đào tạo cho người học dựa trên:
- Năng lực tiếp thu
- Sở thích
- Điểm mạnh
- Điểm yếu
- Mục tiêu học tập
- Khả năng hấp thu kiến thức
1.2. Mục tiêu của Personalized learning (Học cá nhân hoá) là gì?
Đây là “nơi” người học có thể theo học những chương trình được thiết kế, điều chỉnh dựa trên tốc độ học, phong cách học của mình. Nội dung học, phương pháp đánh giá được xem xét dựa theo nhu cầu và tiến trình học tập của mỗi cá nhân.
Mục tiêu của học cá nhân hoá (personalized learning) là gì? Là tối đa hóa hiệu quả học tập của từng người. Học tập cá nhân hoá đem lại nhiều cơ hội để phát triển bốn kỹ năng quan trọng của thế kỷ XXI, gồm: Hợp tác, Tư duy phản biện, Giao tiếp và Sáng tạo (hay còn gọi là 4Cs: Collaboration – Critical Thinking – Communication – Creativity).
Bằng cách áp dụng những chiến lược giảng dạy hấp dẫn với 4Cs liên quan đến quyền tự quyết của người học, phương pháp này đòi hỏi người học suy nghĩ cẩn thận, làm việc cùng nhau, mạnh dạn trao đổi ý kiến và tự do khám phá sáng tạo. Nhìn chung, học tập cá nhân hoá giúp mỗi người được làm chủ quá trình học tập của mình.
1.3. Mối quan hệ giữa người dạy và người học trong phương pháp này
Trong môi trường giáo dục cá nhân hóa, mối quan hệ giữa người dạy và người học được coi là yếu tố quan trọng đo lường sự thành công của phương pháp này. Personalized learning (Học cá nhân hoá) giúp người dạy hiểu sâu hơn về tiến trình học tập, điểm mạnh và điểm yếu về năng lực tiếp thu của từng người, cũng như phong cách học tập riêng của mỗi cá nhân. Đồng thời, đối với người học, sự kết nối chặt chẽ với người dạy giúp họ nhận được sự điều chỉnh, điều tiết khóa học phù hợp với từng giai đoạn học tập.
Với hình thức Personalized learning (Học cá nhân hoá), vai trò của người dạy đã thay đổi từ việc truyền đạt kiến thức trở thành người hướng dẫn. Giáo viên phải dành thời gian để nghiên cứu từng người học (như tính cách, điểm mạnh/ yếu, mục tiêu học tập), thiết kế và xây dựng khóa đào tạo phù hợp với phong cách học tập của từng cá nhân, cũng như tìm hiểu cách ứng dụng công nghệ trong quá trình giảng dạy sao cho hiệu quả.
2. Personalized learning (Học cá nhân hoá) hoạt động như thế nào?
Trên đây là thông tin giải đáp cho câu hỏi “Personalized learning (Học cá nhân hoá) là gì?” Vậy phương pháp học này hoạt động như thế nào? Thường thì trước khi bắt đầu chương trình học tập cá nhân, người học sẽ phải tham gia khảo sát và làm bài kiểm tra đầu vào. Dựa trên kết quả kiểm tra, đánh giá, họ sẽ được tham gia vào những lớp học có nội dung và chương trình phù hợp với kiến thức, kỹ năng của mình.
Để hiểu rõ hơn về cách hoạt động của phương pháp này, mời bạn cùng FLYER tìm hiểu bốn mô hình phổ biến được sử dụng trên thế giới. Dưới đây là mô tả về các mô hình, mỗi mô hình đều đặt kỳ vọng cao cho tất cả mọi người, điều chỉnh liên tục quá trình học tập của họ theo một bộ tiêu chuẩn khắt khe.
2.1. Sử dụng hồ sơ của người học
Mô hình này hoạt động bằng cách giữ một bộ hồ sơ cá nhân. Hồ sơ này được cập nhật thường xuyên, giúp cung cấp cái nhìn sâu sắc về điểm mạnh, điểm yếu, nhu cầu, động lực, tiến trình và mục tiêu cá nhân của mỗi người học ở từng giai đoạn. So với bảng điểm tiêu chuẩn thì hồ sơ này được cập nhật thường xuyên hơn. Dựa trên những thông tin này, người dạy có thể cân nhắc đưa ra quyết định để tác động tích cực đến quá trình học tập của người học theo từng thời điểm.
Bên cạnh đó, hồ sơ cũng giúp người học tự theo dõi tiến trình học tập cá nhân của mình. Từ việc quan sát những dấu hiệu tích cực và tiêu cực, họ có thể biết liệu mình có cần thay đổi phương pháp học tập hoặc điều chỉnh mục tiêu trước khi kết quả học tập trở nên tệ hơn hay không.
2.2. Sử dụng lộ trình học tập cá nhân
Bằng cách sử dụng lộ trình học tập cá nhân, mỗi người có thể thích ứng nhanh chóng với các cột mốc được thiết kế sẵn dựa trên tiến trình, động lực và mục tiêu của mình.
Lịch học tập cá nhân của mỗi người theo mô hình này là duy nhất và không trùng lặp. Trong lịch học có thể bao gồm nhiều phương pháp học tập khác nhau. Tùy vào sở thích, thế mạnh, nhu cầu và mục tiêu của bản thân, người học có thể học tập bằng cách thực hành với một nhóm nhỏ các bạn cùng trường, hay học tập độc lập trên các kỹ năng cụ thể theo hướng dẫn từ giáo viên phụ trách.
Lộ trình học tập cá nhân cho phép mỗi bạn có thể lựa chọn học tập các kỹ năng khác nhau với tốc độ khác nhau. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là nhà trường sẽ cho phép người học quá “thụt lùi” trong bất kỳ lĩnh vực nào. Giáo viên phụ trách sẽ theo dõi học viên của mình một cách cẩn thận và hỗ trợ khi cần thiết.
2.3. Phát triển dựa theo năng lực
Mô hình học tập dựa theo năng lực hoạt động bằng cách liên tục đánh giá người học để theo dõi tiến trình với các mục tiêu cụ thể. Hệ thống này giúp người học biết rõ những gì họ cần phải nắm vững. Họ được lựa chọn phương pháp và thời điểm để chứng minh năng lực của mình.
Người học có thể học tập nhiều kỹ năng cùng một lúc tuỳ thuộc vào năng lực của bản thân. Mỗi bạn đều nhận được sự hỗ trợ hoặc dịch vụ cần thiết để giúp họ nắm vững các kỹ năng. Sự tập trung của mô hình này không nằm ở việc người học làm một bài kiểm tra và nhận điểm cao hay thấp. Thay vào đó, chúng liên quan đến việc học liên tục và có nhiều cơ hội để thể hiện kiến thức của người học.
2.4. Môi trường học tập linh hoạt
Mô hình này hoạt động bằng cách điều chỉnh môi trường học tập của người học, bao gồm cả việc sắp xếp chỗ ngồi của lớp học, cách tổ chức ngày học và cách phân bổ giáo viên, tạo một không gian học tập hiệu quả nhất có thể với người học.
Ví dụ, nhà trường sắp xếp cho giáo viên có nhiều thời gian hơn để giảng dạy các nhóm nhỏ. Với nhóm nhỏ này, người học sẽ được quan tâm, tương tác nhiều hơn với giáo viên và bạn học. Việc thiết kế lại cách giáo viên sử dụng không gian, thời gian và tài nguyên trong lớp học không hề dễ dàng. Mặc dù vậy, tư duy thiết kế này có thể giúp thay đổi môi trường học tập phù hợp với nhu cầu của người học dù chỉ là một vài chi tiết nhỏ.
3. Phân biệt Học cá nhân hoá và Học online truyền thống
Phương pháp học trực tuyến hẳn đã không còn xa lạ với phần lớn người học trong thời đại công nghệ số hiện nay. Do một số điểm tương đồng, nhiều người vẫn còn nhầm lẫn phương pháp này với học cá nhân hoá. Để phân biệt 2 phương pháp này, mời bạn cùng FLYER tham khảo những điểm giống và khác nhau giữa Học cá nhân hoá (personalized learning) và Học trực tuyến truyền thống:
3.1. Điểm giống nhau
Lý do mà nhiều người học bị nhầm lẫn giữa học cá nhân hoá và việc học online truyền thống đó là, hai phương pháp này đều:
- Cho phép người học tự chọn thời gian và địa điểm học tập: Họ có thể học từ xa và lựa chọn thời gian học phù hợp với lịch trình cá nhân. Việc tận dụng thời gian một cách linh hoạt tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập của người học trở nên hiệu quả hơn.
- Sử dụng công nghệ để cung cấp tài liệu học tập và tương tác giữa người dạy – người học.
- Cả 2 phương pháp này đều tạo cơ hội cho tương tác và phản hồi giữa người dạy và người học. Thông qua các công nghệ như email, diễn đàn trực tuyến, cuộc trò chuyện trực tiếp và các công cụ phản hồi tức thì, người học có thể gửi câu hỏi, nhận phản hồi từ giáo viên và thảo luận với nhau một cách trực tiếp, hiệu quả.
3.2. Điểm khác nhau
Nhìn chung, học cá nhân hoá tập trung vào sự cá nhân hóa trong giáo dục, đáp ứng nhu cầu riêng của từng bạn, tạo điều kiện cho việc học tập linh hoạt và tương tác tốt giữa người dạy và người học. Trong khi đó, phương pháp học trực tuyến truyền thống tập trung vào việc cung cấp nội dung giáo dục thông qua mô hình truyền đạt trực tuyến cho tập thể. Điểm khác nhau cụ thể hơn được tổng hợp trong bảng sau:
| Đặc điểm phân biệt | Học cá nhân hoá | Học online truyền thống |
|---|---|---|
| Mục tiêu | Tập trung vào việc tối ưu hóa quá trình học tập cho từng người, đáp ứng nhu cầu cá nhân, phát triển các kỹ năng, năng lực và sự quan tâm riêng biệt của người học. | Mang tính chất tập thể, hướng đến việc cung cấp nội dung giáo dục thông qua mô hình truyền đạt trực tuyến, không tập trung vào sự cá nhân hóa cho từng người. |
| Phương pháp giảng dạy | Tạo ra môi trường học tập linh hoạt, đa dạng với các phương pháp và tài liệu học phù hợp với từng bạn. Giáo viên đóng vai trò hướng dẫn, tư vấn và định hướng cho người học. | Thông qua các bài giảng trực tuyến, video học, tài liệu đọc và bài tập, người học tiếp cận kiến thức thông qua mô hình truyền đạt trực tuyến từ giáo viên. |
| Tính tương tác | Tập trung vào mối quan hệ giữa người dạy và người học. Giáo viên hiểu rõ về tiến trình học tập, điểm mạnh và yếu của người học để điều chỉnh quá trình giảng dạy. Tương tác giữa người dạy và người học được đánh giá cao trong quá trình học tập. | Tương tác giữa người dạy và người học thường bị hạn chế, vì giao tiếp diễn ra chủ yếu qua phương tiện truyền thông trực tuyến. Thường ít có tương tác trực tiếp và cá nhân hóa cho từng người học. |
| Độ linh hoạt | Lịch trình và địa điểm học tập có thể thay đổi linh hoạt theo thời gian biểu của người học. Thiết kế học tập linh hoạt và phù hợp với nhu cầu cá nhân của từng người, không bị phụ thuộc vào các thành viên khác. | Thường có lịch trình học cố định theo tập thể, đòi hỏi người học tham gia theo lịch trình đã được quy định trước đó. Thiết kế học tập ít linh hoạt và không thích ứng với nhu cầu riêng của từng bạn, còn phụ thuộc vào các thành viên khác trong lớp. |
| Đánh giá kết quả | Đánh giá kết quả dựa trên sự tiến bộ và phát triển cá nhân của từng người. Đánh giá được thực hiện dựa trên mức độ đạt được các mục tiêu cá nhân, thay vì so sánh với nhóm khác. | Thường sử dụng hình thức đánh giá theo lớp, so sánh thành tích của người học với nhóm lớp hoặc đánh giá theo tiêu chuẩn chung. |
4. Xu hướng cá nhân hóa trong chương trình học hiện nay
Học cá nhân hoá đang ngày càng trở nên phổ biến và được nhiều người quan tâm. Học tập cá nhân hóa giúp mỗi học viên có thể tiếp cận kiến thức và phát triển bản thân theo tốc độ, sở thích và nhu cầu riêng của mình. Điều này tạo ra môi trường học tập linh hoạt, khuyến khích sự tương tác và tự chủ trong quá trình học. Vậy xu hướng học cá nhân hoá (personalized learning) trong chương trình học hiện nay được vận dụng như thế nào?
Ngày nay, công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ học tập cá nhân hóa, cung cấp các công cụ và nền tảng kỹ thuật số cho phép tùy chỉnh nội dung học, phân loại và đánh giá học viên theo cách tốt nhất. Vì vậy, có thể nói xu hướng cá nhân hóa trong học tập hiện nay là ứng dụng công nghệ và kỹ thuật số vào quá trình giảng dạy, đánh giá người học.
Mặc dù có những hoạt động học tập cá nhân hóa không yêu cầu môi trường kỹ thuật số, nhưng trong thực tế, việc mở rộng quy mô học tập cá nhân hóa mà không có sự hỗ trợ của công nghệ số là không khả thi. Sử dụng nền tảng kỹ thuật số có thể thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang học tập cá nhân hóa bởi chúng cung cấp nhiều tùy chọn nội dung, mở rộng khả năng tích hợp 4Cs và gia tăng quyền tự quyết của người học.
Bên cạnh đó, xu hướng ứng dụng công nghệ vào cá nhân hóa trong học tập có thể hỗ trợ giáo viên tối ưu hóa nguồn tài liệu và công cụ có sẵn, đồng thời mang lại cơ hội phát triển và thực hành hiệu quả cho học sinh.
Tham khảo thêm: 5 phương pháp học tiếng Anh cho trẻ em tiểu học để con giỏi tự nhiên
5. Ví dụ về Personalized learning (Học cá nhân hoá)
Sau đây, FLYER sẽ đưa ra một số ví dụ minh họa cho việc vận dụng Personalized learning (Học cá nhân hoá), giúp bạn hiểu sâu hơn về xu hướng giáo dục này. Lưu ý rằng các ví dụ bên dưới không gói gọn chỉ trong không gian trường học, mà có thể vận dụng trong nhiều ngữ cảnh khác nhau.
5.1. Gia sư cá nhân
Tình huống này có hai cá nhân, một là người học và một là gia sư. Gia sư cần hiểu rõ những gì người học đã biết, sau đó liên kết thông tin này với các kiến thức mới cần tiếp thu.
Ví dụ, một đứa bé lớp 3 chỉ vào hệ thống số trên chiếc ô tô của mẹ và hỏi “đây là gì và cần nó để làm gì hả mẹ?”. Để giải thích chính xác, người mẹ sẽ liên hệ với phương tiện mà con hiểu rõ – chiếc xe đạp – để nói về tỉ lệ tốc độ/ sức lực. Sau đó, người mẹ liên kết khái niệm đó với hệ thống số trên chiếc ô tô của mình. Bằng cách biết rõ những kiến thức mà con đang có và liên kết thông tin mới với những kiến thức này, người mẹ đã giúp con hiểu về khái niệm “hệ thống số” một cách dễ dàng.
Trong trường hợp trên, nếu phụ huynh lựa chọn trả lời câu hỏi của con bằng sơ đồ của động cơ và hộp số, sử dụng “ngôn ngữ của người lớn” như “cơ khí cao cấp”,… trẻ sẽ khó hiểu bởi đây là những khái niệm mà trẻ chưa từng nghe qua trước đó. Trong trường hợp tệ hơn, trẻ có thể sẽ không hỏi thêm bất kỳ câu hỏi nào tương tự trong tương lai, bởi phụ huynh đã để lại ấn tượng trong trẻ rằng: “Câu trả lời mà ba mẹ đưa ra mình sẽ không thể nào hiểu được”.
Tương tự như trong học tập, phương pháp học cá nhân hoá sử dụng những gì người dạy đã biết về người học và điều chỉnh cách truyền đạt, giảng dạy bằng cách liên kết những thông tin này với các kiến thức mới mà người học cần tìm hiểu.
5.2. Người hướng dẫn
“Học thầy không tày học bạn” – Không phải hạ thấp vai trò của người thầy, câu tục ngữ này truyền tải thông điệp rằng tất cả mọi người trong chúng ta đều có thể mang đến cho nhau rất nhiều kiến thức. Không chỉ giáo viên mới được tham gia dạy học, người có kinh nghiệm hơn cũng có thể được giao nhiệm vụ hướng dẫn, cố vấn cho người ít kinh nghiệm hơn.
Với toàn bộ kiến thức mà người hướng dẫn đã thu thập thông qua trải nghiệm trong quá khứ, họ có thể hiểu được vấn đề và khó khăn mà người được hướng dẫn đang gặp phải. Từ đó, người hướng dẫn có thể đưa ra lộ trình và phương pháp học phù hợp để hướng dẫn cho người học. Mô hình này hoạt động tương đối tốt, tuy nhiên có thể bị giới hạn bởi năng lực và kiến thức mở rộng của người hướng dẫn.
5.3. Khóa học trực tuyến
Các khóa học trực tuyến trên những nền tảng như Coursera, edX, Linkedin Learning, OpenSesame,… cũng là ví dụ cho phương pháp học cá nhân hoá. Những nền tảng học trực tuyến này thường yêu cầu bạn có một tài khoản cá nhân. Theo đó, hệ thống sẽ theo dõi và lưu trữ tất cả dữ liệu học tập của bạn để cung cấp cho bạn lộ trình học phù hợp.
Hiện nay, trên Internet có vô số các khóa học online cung cấp kiến thức ở hàng nghìn lĩnh vực khác nhau, do đó không khó để người học có thể tự trau dồi kỹ năng tiếng Anh của mình. Nhắc đến nền tảng hỗ trợ học tiếng Anh, đặc biệt trong việc luyện thi chứng chỉ Cambridge, không thể không kể đến Phòng luyện thi ảo FLYER.
Đến với phòng luyện thi ảo, các bạn học sinh sẽ được kiểm tra trình độ thông qua các bài đánh giá, sau đó FLYER sẽ tiến hành phân loại trình độ và thiết kế lộ trình học, luyện thi phù hợp với năng lực của mỗi bạn. Bên cạnh đó, đối với các bạn học sinh nhỏ tuổi, phụ huynh cũng có thể dễ dàng theo dõi sự tiến bộ của các bạn thông qua kết quả của các bài luyện tập trên FLYER.
5.4. Công cụ tìm kiếm
Công cụ tìm kiếm là ví dụ phổ biến nhất của học cá nhân hoá. Google trả lời câu hỏi của bạn bằng các câu trả lời được cá nhân hóa. Nếu thích đọc sách, bạn có thể đặt mua sách trực tuyến hoặc truy cập vào một số trang web để tìm sách mới, Google sẽ ghi nhớ điều đó.
Nếu bạn tìm kiếm “Harry Potter” trên Google, hệ thống sẽ cung cấp cho bạn các ưu đãi tốt nhất từ các cửa hàng sách trực tuyến. Đồng thời, nếu bạn thích xem phim và thường xem phim trực tuyến, bạn sẽ thấy câu trả lời liên quan đến phim. Ngay cả với những từ khóa giống nhau, như “Harry Potter”, Google vẫn có thể biết được bạn cần tìm kiếm nội dung nào liên quan đến từ khóa này.
6. Tổng kết
Vậy Học cá nhân hoá (Personalized learning) là gì? Đây một phương pháp học tập linh hoạt, được thiết kế sao cho phù hợp với năng lực, mục tiêu, sở thích, tốc độ học,… của từng cá nhân. Với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của công nghệ, học cá nhân hoá đang trở thành một xu hướng không thể thiếu trong giáo dục hiện đại. FLYER mong rằng những thông tin và ví dụ trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm mới mẻ này.
Thầy, cô quan tâm đến ứng dụng công nghệ vào giảng dạy tiếng Anh Cambridge, TOEFL, IOE,…?
FLYER SCHOOL đem đến trải nghiệm luyện thi tiếng Anh sinh động & đa tương tác với các tính năng học tập mô phỏng game!
✅ Tiết kiệm thời gian & chi phí soạn đề với 1700+ đề thi thử Cambridge, TOEFL, IOE, BGD,…
✅ Quản lý hàng ngàn học sinh hiệu quả, tối ưu & tự động với Trang Quản lý lớp
✅ Tính năng nổi bật: Theo dõi tiến độ học tập, giao bài tập online, tạo phòng thi ảo thi đua cho học sinh, tính năng Kiểm tra đầu vào, tạo bài luyện thi ngắn,…
✅ Chấm điểm Speaking với AI (tính năng mới!)
Giảng dạy tiếng Anh theo cách thú vị, hiệu quả hơn với Phòng thi ảo FLYER ngay hôm nay!
Để được tư vấn thêm, thầy/ cô vui lòng liên hệ với FLYER qua hotline 086.879.3188
>>> Xem thêm:
